Alarm Vanaları: Otomatik yangın söndürme sistemleri yangın ihtimaline karşı çeşitli binalara monte edilen önleyici bir sistemdir. Bu sistemin devreye girmesi sonucunda sistemin bağlı bulunduğu alarm vanası çalışmaya başlar. Vananın alt bölgesinde yer alan ve bir pompa yardımıyla basınçlandırılması sağlanan su serbest kalır. Sprinklerin şu püskürtmeyle de yangın söndürülür ve kısa bir sürede kontrol altına alınır. Yangın söndürme sisteminin devreye girmesi, aynı zamanda sesli ve elektriksel alarmların da aktif olmasını sağlar. Alarm vanaları çek vana şeklinde çalıştığı için su ya da havanın ters yöne geçişine müsaade etmez. Vananın kilitli durumda olabilmesi için üst kısımdaki basıncın alt kısımdaki basınçtan yüksek olması gerekmektedir.
Alarm vanaları, genellikle ıslak alarm vanası ve kuru alarm vanaları olarak değişiklik gösterir. Özellikle yangın söndürme için kullanılan herhangi bir sprinkler sistemi kullanılmaları oldukça önemlidir. Alarm vanalarının geri akışı önlemek için kullanılması amaçlanmıştır. Bu alarm vanaları, sprinkler sistemindeki suyun kaynakta veya bir rezervuarda geri akmasını engellemeye kesinlikle yardımcı olabilir. Bu da su kaynağının potansiyel kirlenmesine neden olabilir. Ancak asıl amacı sprinkler sistemindeki su basıncını, istenilen bu süreye kadar tutmaktır.
Bir alarm vanası iki temel yoldan biriyle etkinleştirilebilir: Bunlardan ilki bir kişinin bir su gongunu manuel ya da elektronik olarak etkinleştirmesidir. Alarm kontrol vanaları etkinleştirildiğinde, olası bir yangını önlemek gerektiğinde sprinkler sistemini devreye alarak suyun sistemden akmasına izin verir.
Temelde, bir vana, bir ağ dikey boru sistemi boyunca suyu kontrol etmeye yardımcı olacaktır. Bu yer altında da olabilir. Ancak vanaların çoğu yer üstünde, genellikle yüksek binalarda kullanılır. Suyun aşındırıcı olması nedeniyle, herhangi bir süre boşta kaldığında boruların aşınmasını artırabilir. Alarm vanaları, ihtiyaç duyulana kadar borulardaki basıncı sınırlandırarak bu korozyon seviyesini en aza indirmeye yardımcı olur. Etkinleştirildiğinde, vanalar açılarak tam su basıncının sistemi doldurmasına izin verir.
Alarm vanalarının ikincil bir amacı da yüksek katlı binalarda ve ıslak boru sistemi boyunca büyük bir boru uzunluğu içerecek diğer yapılarda son derece faydalı olmasıdır. Bu, sistemin kendi içindeki su akışını otomatik olarak kontrol etmek anlamına da gelir.
Bir sprinkler sisteminde alarm vanası kullanılmadığında ortaya çıkacak iki senaryo vardır. Sprinkler sistemine su girmesine izin vermek için birinin vanaları manuel olarak açması gerekecek veya tüm sistem sürekli olarak tam basınç altında olacaktır. Bu da dalgalanma veya korozyon durumunda sorunlara yol açabilir.
Vanaların kalitesi ne kadar yüksek olursa, tüm sistem o kadar güvenli olur. Bu da sadece bu binalardaki yatırımı korumaya yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda sistemi kullanan kişileri de korur.
Sistemin herhangi bir noktasında çalışma yapılması gerektiğinde, teknisyenin ya vanaları manuel olarak kapatması ya da tüm su sistemini işin gerektirdiği noktaya kadar boşaltması gerekecektir. Alarm vanaları elektronik olarak kontrol edilen bir sistem kullanıldığında ise bu işlemler de gerekli olmayacaktır.
Yangın söndürme sistemlerinde kullanılan alarm vanaları genel olarak üçe ayrılır. Bunları aşağıdaki gibi açıklayabiliriz:
Islak Alarm Vanası: Çoğunlukla donma tehlikesi bulunmayan alanlarda otel, hastane, iş merkezi ve konutlarda kullanılır. En çok tercih edilen alarm vanası çeşididir. Yangın esnasında iletilen elektrik sinyali ile harekete geçen ıslak alarm vanası açılır ve pompadan gelen basınçlı suyun sprinklere gönderilmesi sağlanır. Ayrıca, ıslak alarm vanası üzerinde bulunan kanallar aracılığı ile geciktirme bölmesine su gönderilir.
Kuru alarm vanasının çalışma prensibi ıslak alarm vanasının çalışmasına oldukça benzer. Farkı sprinkler ve alarm vanası arasında basınçlı hava bulunmasıdır. Kuru alarm vanası sisteminde, aynı zamanda hava besleme ünitesi yer alır. Bir orifis aracılığı ile tesisatı özel hava verilir ve bu orifis sadece kayıpları karşılayabilecek kadar beslemeye izin verir. Kuru alarm vanası alt kısmında su, üst kısmında ise hava yer alır. Yangın esnasında hava ilk olarak otomatik bir şekilde sprinkler ya da vana üzerinden atılır. Son olarak tesisata su verilerek işlem tamamlanır.
Yangın yayılım hızının yüksek olmasının beklendiği ve püskürtülmesi istenen şu miktarının fazla olmasının istendiği alanlarda baskın alarm vana sistemi kullanılır. Bu sitemde yer alan boru tesisatına açık tip sprinkler bağlanır. Ayrıca, borular su ya da hava ile basınçlandırılmaz. Baskın alarm vanasının harekete geçmesi için otomatik algılama sisteminin devreye girmesi gerekir.
Alarm vanaları yangın sistemlerinin önemli bir parçası olup, düzgün çalışmaları için gerekli standartlara sahip olmasına özen gösterilmelidir.
